PETALING JAYA: Kerajaan digesa bersikap telus dengan mendedahkan laporan siasatan lengkap serta data pemantauan kualiti udara kepada umum susulan insiden letupan paip gas di Putra Heights, 1 April lalu.
Perkara itu dinyatakan gabungan 22 pertubuhan bukan kerajaan (NGO) termasuk Greenpeace Malaysia dan RimbaWatch yang menyuarakan kebimbangan berhubung kemungkinan wujudnya kesan kesihatan jangka pendek dan panjang terhadap penduduk sekitar susulan pelepasan bahan kimia ke udara.
Malah, mereka turut memberi amaran tentang potensi pelepasan gas metana, sejenis gas rumah hijau lebih berbahaya berbanding karbon dioksida yang boleh menjejaskan iklim dan kesihatan awam.
“Sebelum ini, letupan saluran Paip Gas Utiliti Semenanjung (PGU) sepanjang 2,623 kilometer yang dikendalikan oleh Petronas Gas Berhad bukan sahaja mengakibatkan kemusnahan harta benda dan kecederaan kepada ratusan mangsa, malah turut mengundang risiko pencemaran udara yang serius.
“Gas fosil atau ‘gas asli’ yang dialirkan melalui PGU terdiri daripada metana, sejenis gas rumah hijau yang mempunyai potensi pemanasan global jauh lebih tinggi daripada karbon dioksida. Kebocoran gas boleh menyebabkan pelbagai masalah kesihatan termasuk gangguan sistem saraf, pernafasan dan kardiovaskular,” katanya dalam kenyataan.
Menurut laporan Environmental Defense Fund pada 2023, kebocoran paip gas di Amerika Syarikat menghasilkan antara 1.2 hingga 2.6 juta tan metana setiap tahun.
“Selain itu, terdapat juga insiden letupan paip Nord Stream di Eropah pada 2022 yang menjadi pelepasan metana terbesar dunia tahun tersebut. Kapasiti PGU hampir setara dengan Nord Stream. Maka, letupan di Putra Heights berpotensi menyebabkan pelepasan metana dalam jumlah yang membimbangkan,” ujarnya.
Sehubungan itu, NGO tersebut mendesak kerajaan agar menjalankan siasatan terperinci terhadap punca insiden dan mendedahkan kepada umum apakah prosedur pemantauan dan penyelenggaraan yang telah dilaksanakan, khususnya di kawasan berpenduduk padat.
“Sebarang data pemantauan udara sebelum, semasa dan selepas kejadian juga perlu didedahkan secara terbuka dan terperinci supaya penduduk dapat memahami tahap pencemaran sebenar yang berlaku.
“Dalam pada itu, kerajaan juga disaran untuk menaja satu kajian kesan kesihatan secara bebas yang melibatkan penduduk serta petugas barisan hadapan, berpandukan garis panduan Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO),” katanya.
Jelasnya, hasil kajian tersebut perlu diumumkan kepada masyarakat dan sekiranya wujud kesan terhadap kesihatan, maka Petronas wajar bertanggungjawab membiayai sepenuhnya kos rawatan yang diperlukan.
“Kami juga mahu Petronas mendedahkan jumlah pelepasan metana akibat insiden berkenaan dalam laporan korporat serta laporan negara. Langkah ini penting bagi menjamin tahap ketelusan dan kebertanggungjawaban dalam menguruskan kesan alam sekitar,” katanya.
Insiden ini, menurut mereka, jelas menunjukkan perlunya Malaysia mempercepatkan usaha peralihan tenaga daripada bahan api fosil kepada sumber tenaga bersih dan selamat seperti tenaga solar.
“Kerajaan perlu segera melaksanakan Pelan Peralihan Tenaga Adil (Just Energy Transition) yang inklusif dan menyeluruh bagi menjamin keselamatan rakyat serta kestabilan tenaga negara dalam jangka panjang.
“Kami menyeru agar dasar peralihan tenaga negara berasaskan prinsip kelestarian dan keselamatan, bukannya kebergantungan terhadap gas semata-mata,” katanya.-UTUSAN
