KUCHING: Premier Sarawak Tan Sri Abang Johari Tun Openg hari ini membentang anggaran Belanjawan Negeri 2023 berjumlah RM10.797 bilion.
Ketika membuat pembentangannya di persidangan Dewan Undangan Negeri di sini hari ini, Abang Johari yang juga merangkap Menteri Kewangan Sarawak memaklumkan dengan unjuran hasil sebanyak RM11.035 bilion dan jumlah perbelanjaan biasa sebanyak RM10.797 bilion, Belanjawan Negeri 2023 dijangka menjana lebihan sebanyak RM238 juta.
“Ia akan terus menjadi bajet pengembangan yang melabur banyak dalam infrastruktur dan meletakkan kesejahteraan rakyat sebagai terasnya.
Belanjawan yang bertemakan “Sarawak Pertama: Ke Arah Masyarakat Yang Insklusif, makmur dan harmoni” itu memperuntuk RM3.997 bilion untuk perbelanjaan mengurus dan RM6.8 bilion untuk peruntukan Akaun Kumpulan Wang Pembangunan bagi membiayai pelaksanaan pelbagai program dan projek pembangunan.
Daripada RM3.997 bilion untuk perbelanjaan mengurus RM938 juta atau 24 peratus untuk emolumen kakitangan, RM1.508 bilion atau 38 peratus untuk bekalan dan perkhidmatan, RM1.343 bilion atau 34 peratus untuk geran dan bayaran tetap yang termasuk geran operasi kepada badan berkanun dan pihak berkuasa tempatan, membayar hutang awam dan pembayaran ganjaran, pencen, biasiswa, termasuk bantuan kewangan dan kebajikan.
Sejumlah RM90 juta untuk perolehan aset dan RM118 juta untuk perbelanjaan mengurus lain.
Anggaran hasil negeri bagi 2023 diunjurkan mengumpul hasil sebanyak RM11.035 bilion bagi tahun 2023, iaitu hasil tertinggi yang pernah diunjurkan setakat ini.
“Ini mencerminkan pencapaian relatif negeri dalam meningkatkan tabung Negara,” katanya.
Abang Johari berkata, pendapatan diperoleh daripada sumber utama, iaitu hasil cukai berjumlah RM5.246 bilion atau 48 peratus.
Hasil cukai diunjurkan berjumlah RM4.195 bilion daripada cukai jualan negeri di mana RM3.2 bilion daripada minyak mentah, gas asli cecair dan produk petroleum lain; RM850 juta daripada minyak sawit mentah dan minyak isirong sawit mentah; RM60 juta daripada loteri, RM60 juta daripada produk aluminium, RM22 juta daripada arang batu manakala baki RM3 juta daripada tayar.
Selain itu, pendapatan lain adalah RM550 juta daripada royalti air mentah, RM287 juta daripada royalti hutan, premium kayu dan tarif dan RM214 juta daripada royalti perlombongan, sewa tanah dan lain-lain.
Hasil bukan cukai dianggarkan berjumlah RM5.498 bilion atau 50 peratus, terutamanya diperoleh daripada sumber utama, iaitu RM2.335 bilion daripada pampasan tunai sebagai ganti hak minyak dan gas, RM1.864 bilion daripada pendapatan dividen, RM650 juta daripada pendapatan faedah, RM400 juta daripada premium tanah, RM120 juta daripada pampasan tunai sebagai ganti duti import dan eksais ke atas produk petroleum dan
RM129 juta daripada orang lain, termasuk lesen, yuran perkhidmatan, permit dan sewa.
Terimaan bukan hasil, yang dijangka berjumlah RM26 juta, terutamanya daripada deposit tidak dituntut, lebihan bayaran diperoleh semula, ganti rugi dan penalti yang dipastikan dibubarkan, ganti rugi dibubarkan hutan, kompaun lain dan pelupusan kenderaan.
Katanya, pemberian dan bayaran balik persekutuan dijangka berjumlah RM265 juta.
“Sukacita dimaklumkan kepada Dewan yang mulia ini bahawa dengan unjuran hasil sebanyak RM11.035 bilion dan jumlah perbelanjaan biasa sebanyak RM10.797 bilion, Belanjawan Negeri 2023 dijangka menjana lebihan sebanyak RM238 juta.
“Ia akan terus menjadi bajet pengembangan yang melabur banyak dalam infrastruktur dan meletakkan kesejahteraan rakyat sebagai terasnya,” kata Abang Johari.
Menurut Abang Joahri lagi, Belanjawan Negeri 2023 akan terus menjadi bajet berorientasikan pembangunan dan berfokuskan luar bandar.
Katanya, sejumlah RM7.506 bilion dicadangkan di bawah Anggaran Perbelanjaan Pembangunan bagi 2023 di mana RM4.540 bilion atau 60 peratus adalah untuk pembangunan di kawasan luar bandar.
Beliau berkata, anggaran ini telah mengambil kira antara lain komitmen kerajaan negeri untuk menyelesaikan pelaksanaan pelbagai projek yang sedang berjalan, keupayaan untuk melaksanakan projek sepanjang tahun dan
keutamaan kerajaan untuk melaksanakan projek pemangkin, berimpak tinggi dan mengutamakan rakyat.
Tambah beliau, kerajaan Sarawak akan memperkenalkan Rangka Kerja Pengurusan Nilai dalam proses merancang, menilai dan melaksanakan projek dengan ambang tertentu.
Katanya lagi, di bawah rangka kerja ini, pelbagai pihak berkepentingan utama hendaklah terlibat dalam memperoleh dan mencapai keputusan mengenai keseimbangan optimum faedah projek berbanding kos dan risiko projek.
“Bajet ini bukan sekadar rancangan fiskal untuk 2023, tetapi ia adalah asas untuk masa depan Sarawak, pelan bertanggungjawab dari segi kewangan yang bertujuan untuk menjadikan negeri kita lebih selamat, lebih terjamin, lebih berdaya tahan dan lebih makmur – untuk menetapkan negeri kita pada laluan yang lebih baik ke arah mencapai wawasan 2030 kami,” katanya.
Sehubungan itu, beliau mengetengahkan pelbagai inisiatif di bawah sebelas teras strategik. -UTUSAN
