Ramai orang beranggapan tidak mengapa bagi perempuan untuk bertubuh rendah atau kecil molek.
Walaupun beberapa sentimeter (cm) lebih rendah daripada biasa mungkin tidak banyak memberi kesan kepada seorang kanak-kanak perempuan atau wanita namun ketinggian yang luar biasa rendah atau terbantut boleh membawa kesan psikososial yang serius.
Kanak-kanak perempuan yang terlalu rendah mungkin menghadapi kemungkinan dibuli dan didiskriminasi, terutamanya dalam kalangan rakan sebaya mereka.
Mereka juga mungkin sentiasa membandingkan diri sendiri secara negatif dengan rakan-rakan yang berketinggian normal.
Hal ini boleh mengakibatkan tekanan psikologi, rendah keyakinan diri dan pengasingan sosial.
Apabila mereka membesar dan memasuki alam pekerjaan, keadaan ini juga boleh membawa kepada diskriminasi di tempat kerja.
Terdapat banyak kajian menunjukkan bahawa individu lebih rendah cenderung memperoleh pendapatan yang kurang dan dilihat sebagai kurang berkuasa atau tidak berpengaruh.
Wanita yang lebih rendah dari segi fizikal cenderung mempunyai pelvis lebih kecil yang boleh mengakibatkan kesukaran semasa melahirkan anak.
Tambahan lagi, kajian menunjukkan bahawa wanita yang lebih rendah cenderung mengalami tempoh kehamilan lebih pendek, saiz bayi lebih kecil, dan berisiko lebih tinggi untuk menjalani pembedahan Caesarean.
Kerendahan yang tidak normal juga menjejaskan aktiviti harian seperti memerlukan tempat duduk yang lebih tinggi atau pengubahsuaian kereta untuk memandu, tidak dapat mencapai barang yang lebih tinggi di rak pasar raya atau tali paut dalam pengangkutan awam serta banyak lagi.
Adakah saya rendah?
Ketinggian yang dijangkakan untuk seorang kanak-kanak perempuan atau wanita dinilai mengikut umur, populasi dan ketinggian ibu bapa mereka.
Carta pertumbuhan panjang atau tinggi mengikut umur yang dikeluarkan oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) digunakan untuk mengukur pertumbuhan kanak-kanak dari lahir hingga berusia 19 tahun.
Sebagai contoh, secara puratanya kita menjangkakan bahawa seorang kanak-kanak perempuan berumur lima tahun akan mempunyai ketinggian sekitar 110 hingga 115 cm dan seorang kanak-kanak berumur sepuluh tahun akan mempunyai ketinggian median antara 139 hingga 144 cm3.
Bagaimanapun, purata ketinggian bagi wanita dewasa di Malaysia adalah antara 152 hingga 156 cm.
Ini bermakna pada usia sekitar 10 tahun, kanak-kanak perempuan di Malaysia secara amnya hendaklah sekurang-kurangnya mempunyai ketinggian antara 130 hingga 135 cm untuk dapat mencapai purata ketinggian dewasa ini.
Pada peringkat individu, kanak-kanak perempuan dijangka akan mencapai ketinggian sekurang-kurangnya sama dengan ibu mereka selepas mengalami pertumbuhan akil baligh.
Oleh itu, perlu diambil kira jika ibu itu sendiri terlalu rendah dan sebab-sebab kekurangan ketinggian ini berlaku.
Seorang kanak-kanak perempuan yang ketinggiannya lebih rendah daripada purata sebanyak 10 cm atau lebih pada carta pertumbuhan yang sesuai dengan umurnya harus dianggap sebagai tanda-tanda awal isu pertumbuhan dan disaran untuk berjumpa dengan doktor secepat mungkin.
Kajian nasional yang melibatkan lebih 15,300 kanak-kanak oleh Universiti Malaya (UM)mendapati bahawa 16.1 peratus kanak-kanak Malaysia berusia antara satu hingga lima tahun adalah terbantut, manakala 20 peratus lagi berisiko terbantut.
Kebantutan ditakrifkan sebagai mempunyai ketinggian yang lebih daripada dua sisihan piawai daripada ketinggian purata, manakala risiko terbantut mempunyai ketinggian antara satu dan dua sisihan piawai daripada purata.
Kekurangan zat
Punca umum yang paling biasa berlakunya kebantutan di Malaysia ialah kekurangan zat makanan.
Kekurangan zat merangkumi pengambilan pemakanan yang kurang baik kerana diet berkualiti rendah atau kuantiti rendah, hinggalah tingkah laku terhadap pemakanan, contohnya kanak-kanak yang makan dengan perlahan atau cerewet.
Kanak-kanak yang menghidap penyakit kronik seperti penyakit jantung kongenital, penyakit pernafasan, kanser atau gangguan malserapan juga boleh mengalami masalah terbantut kerana faktor berkaitan penyakit mereka.
Di samping itu, bayi yang dilahirkan cukup bulan dan kecil untuk usia kehamilan (SGA) biasanya memiliki berat kurang daripada 2.5 kilogram (kg) juga boleh menjadi rendah yang tidak normal.
Walaupun mereka mungkin sihat, bayi SGA yang tidak mencapai pertumbuhan normal pada hari lahir keempat atau kelima mereka akan menghadapi risiko terbantut.
Sebab-sebab yang lebih khusus untuk kebantutan termasuk keadaan hormon seperti kekurangan hormon pertumbuhan dan keadaan genetik seperti sindrom Turner pada kanak-kanak perempuan.
Selain daripada punca-punca ini, terdapat tiga faktor penting yang mempunyai kesan besar pada kebantutan.
Faktor pertama ialah pemakanan. Pemakanan sebenarnya merupakan pemacu utama pertumbuhan linear dalam tempoh lima tahun pertama kehidupan mereka.
Walaupun kanak-kanak mempunyai kekurangan hormon atau keadaan genetik yang menyebabkan mereka terbantut, pemakanan yang baik pada tahun-tahun awal boleh membantu mereka untuk mencapai ketinggian yang normal.
Faktor kedua ialah tidur. Ramai kanak-kanak Malaysia mempunyai kecenderungan untuk tidur lewat kemudian terpaksa bangun awal pagi untuk ke sekolah.
Hormon pertumbuhan selalunya dilepaskan pada masa tidur yang tidak terganggu pada tengah malam.
Oleh itu, kanak-kanak yang mempunyai jumlah tidur tidak terganggu yang kurang mungkin mengalami masalah pertumbuhan.
Akhir sekali ialah gaya hidup anak-anak kita yang semakin tidak aktif. Keadaan ini diparahkan lagi dengan perintah kawalan pergerakan yang dilaksanakan sejak dua tahun lalu.
Kekurangan senaman dan kecenderungan untuk duduk dan bermain dengan alat elektronik memberi kesan negatif kepada tumbesaran kanak-kanak.
Kajian telah menunjukkan bahawa gaya hidup sebegitu bukan sahaja membuat mereka berisiko menghidap obesiti malah pertumbuhan kanak-kanak juga terjejas.
RAWATAN AWAL LEBIH BERKESAN
Sememangnya terdapat cara untuk merawat dan mengurus kanak-kanak perempuan yang mempunyai kerendahan tidak normal.
Namun, faktor utama yang mempengaruhinya ialah umur semasa mereka didiagnosis dan bila rawatan boleh dimulakan.
Sebagai contoh, Sindrom Turner sebenarnya boleh didiagnosis semasa kanak-kanak masih dalam kandungan melalui amniosentesis. Namun, prosedur diagnostik ini tidak dilakukan secara rutin untuk ibu mengandung.
Kanak-kanak perempuan dengan keadaan ini boleh menunjukkan gejala tertentu, seperti leher berselaput, skoliosis, kuku berbentuk sudu (koilonikia) atau jari pendek (hipoplasia).
Bagaimanapun, gejala yang kebanyakan ibu bapa atau penjaga selalu nampak ialah kerendahan kanak-kanak itu yang juga satu gejala mempengaruhi 99 peratus pesakit sindrom Turner.
Kerendahan yang tidak normal selalunya disedari oleh ibu bapa apabila mereka membandingkan anak perempuan mereka dengan rakan sekelas atau adik-beradiknya pada usia yang sama.
Petunjuk lain yang sering diperhatikan oleh ibu bapa adalah apabila anak perempuan mereka tidak membesar melebihi pakaian seragamnya semasa di zaman sekolah rendah.
Pihak lain yang mungkin sedar akan kekurangan pertumbuhan seseorang kanak-kanak ialah doktor pediatrik atau doktor keluarga kanak-kanak perempuan itu (biasanya pengamal perubatan umum, GP).
Inilah salah satu sebab mengapa adalah penting bagi kanak-kanak untuk mempunyai seorang doktor utama yang tetap. Doktor ini akan dapat mengikuti pertumbuhan mereka sepanjang tahun dan melihat sebarang trend yang membimbangkan.
Walaupun ibu bapa menyedari kerendahan anak perempuan mereka yang tidak normal namun kebanyakan mereka hanya membawa anak mereka berjumpa doktor apabila dia tidak didatangi haid pada awal remaja (amenorea primer).
Terdapat mitos bahawa kanak-kanak perempuan hanya akan mula mengalami lonjakan pertumbuhan selepas menarke, atau haid pertama mereka.
Namun begitu, menarke sebenarnya menandakan peringkat akhir akil baligh. Pada masa ini, mereka berpotensi untuk membesar sebanyak tiga hingga lima cm saja lagi.
Jadi, sementara kita masih boleh merawat kanak-kanak perempuan seperti itu, peluang untuk membantu mereka mencapai ketinggian yang lebih normal adalah lebih terhad.
Sebaik-baiknya, kanak-kanak perempuan yang berketinggian rendah harus dirujuk kepada doktor endokrinologi pediatrik pada usia tujuh hingga sepuluh tahun.
Penulis adalah Pakar Perunding Pediatrik dan Endokrinologi Pediatrik, UM Specialist Centre (UMSC) dan Profesor Madya di Jabatan Pediatrik, Fakulti Perubatan, Universiti Malaya (UM)
